بسم الله الرحمن الرحیم
«غیرت» را بعضی این گونه فهمیده‌اند: محدودیت، ظلم، خودخواهی و...
اما از معنای این واژه‌ی عمیق نه محدودیت فهم می شود، نه ظلم و نه خودخواهی.
«غیرت» در مقابل «دیاثت» است؛ یعنی غیرزدایی و این مفهوم با حریم و حرم نسبت مستقیم دارد و کارکرد غیرت، حفظ حریم و ممانعت از ورود بیگانه به آن است.
مرحوم نراقی در توضیح معنای این واژه گفته‌اند: « غیرت یعنی تلاش در نگهداری آنچه حفظش ضروری است.»۱ و در روایات، «غیرت» به عنوان ثمره‌ی شجاعت ذکر شده است.۲
معمولاً «غیرت» در عرف، با واژه‌ی ناموس همراه است. ناموس در اصطلاح، به زن، وطن، دین و عقیده گفته می‌شود و انسان غیور حافظ و حامی زنان، وطن و دین و عقیده‌ی خود است. این توضیحات، معنی این واژه به جهت علمی است که با این معنا و فهمش، می گوییم فلانی غیور است، یعنی صفت غیرت در او بروز و ظهور دارد.
اما گاهی بعضی انسان‌ها به مرتبه‌ای می‌رسند که خودشان به مفاهیم و واژگان معنا می‌دهند. یعنی وقتی می‌خواهیم یک واژه را معنا کنیم می‌گوییم فلانی را ببین، معنای این واژه اوست...
«غیرت» هم همین‌طور، بخواهیم معنای «غیرت» را بفهمیم باید آن را درصحنه‌ی کربلا، در روز عاشورا با عباس‌بن‌علی (ع) بفهمیم.
یعنی اگر کسی خواست بفهمد غیرت به چه معناست و مرد غیور کیست، باید به او بگوییم حضرت ابالفضل و جزئیات رفتار او در کربلا (حتی پیش از آن) را بنگرد و ملاحظه کند تا بفهمد غیرت یعنی چه...
مردی که محافظ و حامی حرم و حرمت اهلش بود و شجاعت در او مجسم بود... ت
ا او بود، حریم حرم در امان بود...
کسی جرئت حمله به خیمه‌ها را نداشت...
زنان در امنیت بودند ...
اما وقتی به شهادت رسید...
و حضرت اباعبدالله (علیه‌السلام) هم شهید شد و دشمن جرئت کرد...
اگر دقت کرده باشید مفهوم حریم و حرم در روضه‌های ما هم پررنگ است و همین دودمه‌ی مشهور «ای اهل حرم، میر و علمدار نیامد» حکایت از همین موضوع دارد. حکایت از خبر شهادت مردی غیور، به اهل حرمی که حریمشان هتک حرمت شد و اسیر شدند و تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل...
۱- معراج السعاده ص ۱۶۴
۲- ثمرة الشّجاعة الغیرة، غررالحکم ص ۳۲۷
پ.ن: ما روز حجاب و عفاف داریم، اما روز غیرت نه و اگر بنا باشد روزی را به این نام اختصاص دهیم، این روز تاسوعاست، روز اختصاصی عباس‌بن‌علی علیه السلام، مظهر غیرت.
