مهتدی

به امید هدایتی از جانب رب العالمین

غیرت و ناموس

بسم الله الرحمن الرحیم

مدت‌هاست عفت زنان و غیرت زنان در جنگ نرم مورد هجوم قرار گرفته است. در این یادداشت بنا دارم به دو مفهوم ناموس و غیرت بپردازم.

اول سراغ مفهوم ناموس می‌روم. چیزی که عامه از این مفهوم برداشت می‌کنند و این مدت هم مفصل روی آن مانور داده‌اند این است که وقتی می‌گوییم زن ناموس مرد است، یعنی زن جزء مایملک مرد است و مرد می‌تواند به‌عنوان مالک ، هرکاری خواست با او بکند. ازاین‌جهت در پی اثبات این هستند که زن ناموس مرد نیست!

اما حقیقت این مفهوم چیز دیگری است. ناموس مرد در لغت یعنی «صاحب سری که نسبت به باطن امر اطلاع دارد و به آنچه از دیگران پوشیده شده گمارده شده است.»[1] اما ناموس در اصطلاح، به زن، وطن، دین و عقیده گفته می‌شود. شاید ازاین‌جهت به زن ناموس گفته می‌شود که صاحب سرّ مرد است، یعنی وجود خود زن که برای شوهر محرم است و برای دیگران نامحرم؛ گوهری ارزشمند که باید از دستبرد بیگانه حفظ شود و هرکسی مجوز دسترسی به وجود او را نداشته باشد.

اما غیرت، واژه‌ای است که با مردانگی گره‌خورده. ولی کدام مردانگی؟ مردانگی فرعون صفت ظالمانه که زنان را به بردگی می‌کشد، یا مردانگی رشد دهنده که بستر و ابزار کمال را برای زن فراهم می‌کند؟ برداشت در عرف غلط ما و آن‌هایی که با این مفهوم مقابله می‌کنند، اولی است، ولی غیرت در بیان دین اسلام، دومی است. غیور یعنی مرد باغیرت، از «غیر زدایی» می‌آید یعنی مردی که بیگانه را به حریم خود راه نمی‌دهد؛ برعکس مرد دیوث، یعنی مردانی که غیر را به حریم خود/حریم همسر خود راه می‌دهند.

علاوه بر این توضیحات، علما معنای غیرت را با عبارات دیگری نیز توضیح داده‌اند. مرحوم نراقی در معنای غیرت گفته‌اند: «غیرت یعنی تلاش در نگهداری آنچه حفظش ضروری است.»[2] با این توضیح می‌توان گفت مرد غیور به دنبال حفظ و حراست از ناموس خود است.

در روایات ریشه غیرت شجاعت ذکرشده  است.[3] طبیعی هم هست، مرد ترسو نمی‌تواند غیرت را به عرصه عمل آورد و در زندگی آن را به کار گیرد.

مرد غیور شجاع، حریم امن، آرام و بدون مزاحم را برای همسرش فراهم می‌کند تا بدون دغدغه‌های اضافی از فرصت‌های رشد خود استفاده کند و به کمال برسد. حریمی که در آن ظلم نیست، عوامل مزاحم نیست و زن می‌تواند در یک فضای آرام بدون مزاحم به کمال بندگی خودش برسد.

عامل حفظ عفت زن، غیرت مرد است. این جمله به این معناست که غیرت مردان زمینه و بستر مناسب را برای حفظ عفت و حیای زنان فراهم می‌کند و غیرت عامل بسیار مؤثری در حفظ حیای زن است.

اما معنای این جمله این نیست که اگر زن یا دختری شوهر یا پدرش بی‌غیرت باشند، لزوماً بی‌حیا خواهند شد.
و همچنین به این معنی نیست اگر مردی غیور بود، لزوما همسر یا دخترش باحیا خواهند شد.
بلکه این عبارت در مورد بیان یک قاعده کلی است؛ یعنی موضوع تقدم و اولویت پرداختن به مسئله‌ی غیرت مردان نسبت به مسئله‌ی حیا و عفت زنان است. موضوعی که دارای شواهد قرآنی و روایی است.
غیرت به جهت ایجابی، یعنی مرد به گونه‌ای نیازهای عاطفی، روانی و احتیاجات مادی همسر دختر خود را تأمین کند، که آن‌ها نیازمند غیر و فرد دیگری نباشند.
در روایات، مردی که نیازهای همسرش را تأمین نکند، به گونه‌ای که محتاج دیگران شود مذمت شده است.
از سوی دیگر مفهوم «غیرت» از جهت سلبی، یعنی حفاظت و مراقبت مرد از حریم زن و خانواده نسبت به تعدی، تجاوز، مزاحمت و آزار غیر است.
مقابل صفت غیرت، مفهوم دیاثت قرار دارد، یعنی مردی که غیر را به حریم زن راه می‌دهد که چنین مردی در روایات بسیار مذمت شده و مرد عتاب قرار گرفته است.

حالا ببینید هدف واقعی غیرت‌زدایی مردان توسط فمینیست‌ها در جامعه ما چیست!



[1]  نَامُوسُ الرجل: صاحبُ سرِّه الذى یُطْلعه على باطن أمره و یخصُّه بما یستره عن غیره. الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، ج‏3، ص: 986

[2] معراج السعاده ص164

[3] ثمرة الشّجاعة الغیرة، غررالحکم ص 327

[4] مسئله حجاب ص 55

۷ ۰
آقای مهربان
۲۳ تیر ۱۸:۳۲

سلام

در حال حاضر خیلی از مسائل دینی مردم، با عملکرد حکومت گره خورده. واضحا دارم در اطرافم کسانی رو میبینم که به جهت مشکلات عدیده ی فعلی، چون دستشون به اونا نمیرسه زورشون به مقابله با باور های اونا (عفت و غیرت ) میرسه و راه ورود رو هم به حجمه های فرهنگی باز میذارن.

دقیقتر اگه بخوام بگم:

مردم ما ناموس حاکم هستند. الا حاکم داره غیرت اشتباهی و الکی به خرج میده و داره بد رفتاری میکنه با ناموسش. ثمره اش هم میشه بی عفتی ناموسش !

ایاک و التَّغایرَ فی غَیر مَوضِعِ غَیرَةٍ، فَانَّ ذلِک یدعُوا الصَّحیحَةَ الی السَّقَمِ و البَریئَةَ الی الرَّیبِ

پاسخ :

سلام علیکم
متاسفانه همین طوره و موافقم.
البته بعضی ها حاکم رو هم اشتباه گرفتن.

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
بسم الله ...
قبلا در «صالحات بلاگ دات آی آر» می نوشتم الان اینجا.
تا خدا چه خواهد...

اینجا یک وبلاگ خصوصی است.
لطفا بدون اطلاع بنده آدرس آن را به کسی ندهید.
طراح قالب : عرفـــ ـــان قدرت گرفته از بلاگ بیان